Թեմատիկ պլան –8-րդ դասարան
Դասընթացի նպատակն է ուսուցանել հմտություններ և կարողություններ մարդու օրգանիզմի կառուցվածքի,կեսագործունեության առանձնահատկությունների մասին:Ընդլայնել առողջ ապրելակերպի,ճիշտ սնման, հիգիենայի հիմնական կանոնների մասին ինֆորմացիան, զարգացնել վնասակար սովորություններից զերծ մնալու և օրգանների վնասվածքների դեպքում ինքնուրույն կողմնորոշվելու և օգնություն ցույց տալու կարողություններ և հմտություններ:
1. Ներածություն –մարդու մասին գիտությունները բժշկություն, մարդու ֆիզոլոգիա, առողջ ապրելակերպ:
- Ընդհանուր ակնարկ մարդու օրգանիզմի կառուցվածքի և ֆունկցիաների մասին:
- Մարդու օրգանիզմի բջջային կառուցվածքը ,ֆունկցիաները, հյուսվածքները (էպիթելային, շարակցական, մկանային, նյարդային): Օրգանիզմը որպես միասնական ամբողջություն:
- Մանրադիտակով դիտել մանրապատրաստուկներ:
3. Կենսագործունեության գործընթացների կարգավորումը:Զգայարաններ:
- հումորալ կարգավորում հորմոններ,դրանց ազդեցությունը օրգանիզմի ֆունկցիանների,
աճի,զարգացման կարգավորման մեջ:
- Նյարդահումորալ կարգավորում:Նյարդային համակարգի նշանակությունը և կառուցվածքը`
կենտրոնական և ծայրամասային:
3.Ռեֆլեքս, ռեֆլեքսային աղեղ:
- Զգայարաններ և վերլուծիչներ` տեսողական, լսողական, շոշափելիքի,
համի, հոտառական:
- Ծնկային և արմնկային ռեֆլեքսների ցուցադրում,
- բբի նեղացում և
լայնացում բացահայտող փորձեր:
- բբի և ոսպնյակի հետ կապված փորձեր
- լսողության զգայունության որոշում
4. Հենաշարժիչ համակարգ
- Կառուցվածքը և ֆունկցիան:Ոսկրերի, մարդու կմախքի,մկանային համակար•ի կառուցվածքը և ֆունկցիան:
- Մկանների աշխատանք և հո•նածություն:
- Առաջին օգնությունը վնասվածքների դեպքում: 1.Ոսկրի մանրադիտակային կառուցվածքի դիտում:
- Կեցվածքի խախտման և հարթաթաթության բացահայտում:
- Ոսկրի քիմիական բաղադրության որոշում`օրգանական և անօրգանական նյութեր
- մկանի հոգնածության որոշում
5. Օրգանիզմի ներքին միջավայր`
- արյուն, հյուսվածքային հեղուկ,ավիշ, դրանց կառուցվածքը, ֆունկցիաները և փոխազդեցությունը:
- Արյան պլազմա, մակարդում: Արյան խմբեր,ռեզուս •ործոն, արյան համատեղելիություն և փոխներարկում:
- Արյան քսուքների դիտում մանրադիտակով
6. Սիրտ -
անոթային համակարգ:
- Այրան և ավշաշրջանառության համակար•, դրանց դերը օր•անիզմում: Այրան շրջանառության մեծ և փոքր շրջաններ:
- Սրտի կառուցվածքը, աշխատանքը և կար•ավորումը:Սիրտ - անոթային համակար•ի հի•իենա:
- Առաջին օգնությունը արյունահոսությունների և սիրտ - անոթային հիվանդությունների դեպքում:
- Այրան ճնշման չափում ֆիզիկականաշխատանքիցառաջ և հետո,
- անոթազարկի որոշումֆիզիկականաշխատանքիցառաջ և հետո
7. Շնչառական համակարգ
- նշանակությունը, կառուցվածքը և ֆունկցիաները:
- Շրջակա միջավայրի աղտոտվածության ազդեցությունը շնչառական օրգանների գործունեության վրա:
- Առաջին օգնությունը շնչառության համակարգի հիվանդությունների և շնչառության հանկարծակի կանգառի դեպքում:
- Շնչառական շարժումների դիտում, սպիրոմետրով թոքերի կենսական տարողության որոշում:
8. Մարսողություն համակարգի կառուցվածքը և ֆունկցիաները:
- Մարսողական ֆերմենտներ ածխաջրեր, սպիտակուցներ,ճարպեր, դրանց դերը:
- Լյարդ, ենթաստամոքսային գեղձ կառուցվածքը և ֆունկցիաները: Սննդի ներծծում մարսողական ուղու տարբեր բաժիններում:Մարսողական օրգանների հիգիենա:
- Սննդային թունավորումները և առաջին օգնությունը:
- Սննդային թունավորումները և առաջին օգնություն
9. Ֆերմենտներ և վիտամիններ, դրանց դերը, թեր և գերվիտամինոզ:
- Մարդու էներգածախսերը և սննդային օրաբաժինը:
10. Արտազատություն:
- Նշանակությունը, օրգանների կառուցվածքը, դրանց դերը:
- Միզազատության համակար•ի օրգանները, կառուցվածքը, ֆունկցիաները:Միզագոյացում և միզարձակում:
- Արտազատության օրգանների հիվանդություններ,դրանց կանխումը, հիգիենա:
- Արտազատության օրգանների հիվանդությունները
- Ի±նչ է իրենից ներկայացնում երիկամի քարը , նրա ժամանակակից բուժման մեթոդները
11. Ծածկույթային օրգաններ, Ջերմակարգավորում:
- Մաշկի կառուցվածքը, տեսակները, նշանակությունը և ֆունկցիաները:Եղուն•ներ և մազեր:
- Մաշկի դերը ջերմակարգավորման պրոցեսում,մաշկի հիգիենա,կոփում:
- Առաջին օ•նությունը մաշկային վնասվածքների դեպքում:
- Խոշորացույցով ձեռքի ափի, երեսի մաշկի դիտում,
12. Վերարտադրողական համակարգ
- Արական և իգական սեռական համակարգեր, դրանց կառուցվածքը, առանձնահատկությունները:
- Սեռական բջիջների առաջացում, բեղմնավորում, ներարգանդային զարգացում:
- Մարմնի հասակի և զանգվածի չափում:
- ժառանգական հիվանդություններ, դրանց առաջացման պատճառները և կանխարգելման վերաբերյալ ուսումնական նյութի պատրաստում
13. Բարձրագույն նյարդային գործունեություն:Վարք:
- Ի. Պավլովի ուսմունքը բարձրագույն նյարդային գործունեության մասին:
- Հույզեր, խոսք, մտածողություն, գիտակցություն,հիշողություն, ուշադրություն:
- Քուն և դրա նշանակությունը:Երազատեսություն:
- Անհատի ձևավորումը և շրջակա միջավայրի անբարենպաստ ազդեցությունը բարձրագույն նյարդային գործունեության վրա: