8-րդ դասարանի կենսաբանություն առարկայի ծրագիր

 

8-րդ դասարանի կենսաբանություն առարկայի ծրագիր

  8-րդ դասարան

 Դասընթացի նպատակն է ուսուցանել հմտություններ և կարողություններ մարդու   օրգանիզմի կառուցվածքի,կեսագործունեության  առանձնահատկությունների մասին: Ընդլայնել  առողջ ապրելակերպի,ճիշտ սնման, հիգիենայի հիմնական կանոնների   մասին ինֆորմացիան, զարգացնել վնասակար սովորություններից զերծ մնալու և   օրգանների վնասվածքների դեպքում ինքնուրույն կողմնորոշվելու և օգնություն ցույց   տալու կարողություններ և հմտություններ:

Կենսաբանության դասընթացում կարող են իրականացվել ուսումնական գործունեության հետևյալ տեսակները․

●     հետազոտական աշխատանքներ,

●     ուսուցողական ֆիլմերի ցուցադրումներ

●     լաբորատոր փորձեր

●     նախագծային աշխատանքներ

●     խմբային աշխատանքներ

●     դասարանական քննարկումներ և բանավեճեր

●     բանախոս հյուրերի և ուսուցիչների հետ  քննարկումներ և դասախոսություններ:

1.    Ներածություն –մարդու մասին գիտությունները բժշկություն, մարդու ֆիզոլոգիա, առողջ ապրելակերպ:                                         

•  Ընդհանուր ակնարկ մարդու օրգանիզմի կառուցվածքի և ֆունկցիաների                          մասին:

• Մարդու օրգանիզմի բջջային կառուցվածքը ,ֆունկցիաները, հյուսվածքներ (էպիթելային, շարակցական, մկանային, նյարդային): Օրգանիզմը որպես միասնական ամբողջություն:            
• Մանրադիտակով դիտել մանրապատրաստուկներ:                                

2.       Կենսագործունեության գործընթացների կարգավորումը:Զգայարաններ:

• հումորալ կարգավորում  հորմոններ,դրանց ազդեցությունը օրգանիզմի ֆունկցիանների,աճի,զարգացման կարգավորման մեջ:

• Նյարդահումորալ կարգավորում:Նյարդային համակարգի նշանակությունը և  կառուցվածքը`  կենտրոնական և ծայրամասային:

3.Ռեֆլեքս, ռեֆլեքսային աղեղ:

• Զգայարաններ և վերլուծիչներ` տեսողական, լսողական,  շոշափելիքի,  համի, հոտառական:
• Ծնկային և արմնկային ռեֆլեքսների ցուցադրում,
• բբի նեղացում  և  լայնացում բացահայտող փորձեր:
• բբի և ոսպնյակի հետ կապված փորձեր
• լսողության զգայունության որոշում 

4.         Հենաշարժիչ համակարգ

• Կառուցվածքը և ֆունկցիան:Ոսկրերի, մարդու կմախքի,մկանային համակար•ի կառուցվածքը և ֆունկցիան:
• Մկանների աշխատանք և հո•նածություն:
• Առաջին օգնությունը վնասվածքների դեպքում:   Ոսկրի մանրադիտակային կառուցվածքի  դիտում:
• Կեցվածքի խախտման և հարթաթաթության բացահայտում: 
• Ոսկրի քիմիական բաղադրության որոշում`օրգանական և անօրգանական նյութեր
•  մկանի հոգնածության որոշում

5.       Օրգանիզմի ներքին միջավայր

• արյուն, հյուսվածքային հեղուկ,ավիշ, դրանց կառուցվածքը, ֆունկցիաները և փոխազդեցությունը:
• Արյան պլազմա, մակարդում: Արյան խմբեր,ռեզուս •ործոն, արյան համատեղելիություն և  փոխներարկում:
• Արյան քսուքների դիտում մանրադիտակով

                                    

6.      Սիրտ -  անոթային համակարգ:         

• Այրան և ավշաշրջանառության համակարը, դրանց դերը օրգանիզմում: Արյան շրջանառության մեծ և փոքր շրջաններ:
• Սրտի կառուցվածքը, աշխատանքը և կարգավորումը:Սիրտ - անոթային    համակարգի հիգիենա:

7.      Շնչառական համակարգ

• նշանակությունը,  կառուցվածքը և ֆունկցիաները:
• Շրջակա միջավայրի աղտոտվածության ազդեցությունը շնչառական օրգանների գործունեության վրա:
• Առաջին օգնությունը շնչառության համակարգի հիվանդությունների և շնչառության  հանկարծակի կանգառի դեպքում:                                

8.       Մարսողություն համակարգի կառուցվածքը և ֆունկցիաները:

• Մարսողական ֆերմենտներ ածխաջրեր, սպիտակուցներ,ճարպեր, դրանց դերը:
• Լյարդ, ենթաստամոքսային գեղձ կառուցվածքը և ֆունկցիաները: Սննդի   ներծծում մարսողական ուղու տարբեր բաժիններում:Մարսողական օրգանների հիգիենա:
• Սննդային թունավորումները և առաջին օգնությունը:        

9.       Ֆերմենտներ և վիտամիններ, դրանց դերը, թեր և գերվիտամինոզ:

• Մարդու էներգածախսերը և սննդային օրաբաժինը:  

10.       Արտազատություն:

• Նշանակությունը, օրգանների կառուցվածքը, դրանց դերը:
• Միզազատության համակարգի օրգանները, կառուցվածքը, ֆունկցիաները:Միզագոյացում և միզարձակում:
• Արտազատության օրգանների հիվանդություններ,դրանց կանխումը, հիգիենա:                         
• Արտազատության օրգանների հիվանդությունները 
• Ինչ է իրենից ներկայացնում երիկամի քարը , նրա ժամանակակից բուժման մեթոդները      

11.    Ծածկույթային օրգաններ, Ջերմակարգավորում:

• Մաշկի կառուցվածքը,տեսակները, նշանակությունը և ֆունկցիաները:Եղունգներ և մազեր:
• Մաշկի դերը ջերմակարգավորման պրոցեսում,մաշկի հիգիենա,կոփում:
• Առաջին օգնությունը մաշկային վնասվածքների  դեպքում:        
• Խոշորացույցով ձեռքի ափի, երեսի մաշկի դիտում։

12.    Վերարտադրողական համակարգ

• Արական և իգական սեռական համակարգեր, դրանց կառուցվածքը, առանձնահատկությունները:
• Սեռական բջիջների առաջացում, բեղմնավորում, ներարգանդային զարգացում:
• ժառանգական հիվանդություններ, դրանց առաջացման պատճառները և  կանխարգելման վերաբերյալ ուսումնական նյութի պատրաստում                      

13.    Բարձրագույն նյարդային գործունեություն:Վարք:

• Ի. Պավլովի ուսմունքը բարձրագույն նյարդային գործունեության մասին:
• Հույզեր, խոսք, մտածողություն, գիտակցություն,հիշողություն, ուշադրություն: 
• Անհատի ձևավորումը և շրջակա միջավայրի անբարենպաստ ազդեցությունը բարձրագույն նյարդային գործունեության վրա: