Monday, May 29, 2023

Թռչկան ամփոփում

 Թռչկանը խոսել գիտի , պատմել , համոզել , ապացուցել գիտի, այո հենց ապացուցել, իր չսանձվող հպարտությամբ`բնության կատարելությունը մատնանշել գիտի։

Մեկ անգամ եղել էի Թռչանում, բայց ասօր հասակց ա , որ ամեն անգամ ,այլ կերպարով, այլ ասելիքով է հանդես գալիս բնական այս հրաշքը։

Մեր խումբը բաղկացած էր 22 սովորողներից, որոնցից մի մասը արդեն եղել էր Թռչկանում, մյուսները նոր էին բացահայտում և ոգևորվում ճամփորդության յուրաքանչյուր պահով։

Ցանկանում եմ նշել սովորողների հոգատար վերաբերմունքը միմյանց նկատմամբ, որը  վստահ եմ, ձևավոր ել է կրթահամալիրում հաճախ ճամփորդելու արդյունքում։ 

Եղանակն էլ  անակնկալներով լի էր`մեկ ժպտում էր չարաճճի շողերով, մեկ փորձում վախեցնել սպառնացող անձրևով։ Հանդիպած փոքր դժվարությունները հաղթահարելով հեռացանք Թռչկանից , բայց խոսատացանք կրկին վերադառնալ`մեր ձեռք բերած փորձն ու գիտելիքները նորեկներին փոխանցելու նպատակով և ինչու չէ , կրկին հիանալու այդ շքեղությամբ ։






Ամփոփումներ`

Արշակ Մարտիրոսյան

Մելինե Աբրահամյան

Sunday, May 28, 2023

Մայիսյան հաշվետվություն

 1. Ծաղկազարդ անկյուններ նախագիծ

 2.Բարձունքի հաղթահարում `Թռչկան

    Ճամփորդության ամփոփում 

 3.Հետազոտական աշխատանքները գրեթե ավարտված են ,  պիտի եզրակացությանը վերջացնենք և կարող ենք արդեն պաշտպանել։

Saturday, May 27, 2023

Հունիսյան ճամբարի օրակարգ

 



29.05 Երկուշաբթի

Բարձունքի հաղթահարում`Թռչկան 

30.05. Երեքշաբթի 

1.9.00 -9.20 ընդհանուր պարապմունք 

2.9.20- 10.05 Ինչպես գրել հետազոտական աշխատան  պատասխանատու Ելենա Սարգսյան

3.10.10-10.55 Հետազոտական աշխատանք պատասխանատու Անուշ Ասատրյան

11.10-12.35 զրույց ճամբարականների հետ, հետագա անելիքների որոշում, նոր առաջարկեր , մտահղացումների քննարկում

12.35-12.55 ընդմիջում

12.55-14.00 ինտելեկտուալ խաղ 

31.05 Չորեքշաբթի 

1.9.00 -9.20 ընդհանուր պարապմունք

2.9.20-10.05 մարմնամարզություն

3.10.10-11.50 համագործակցության Նունե Այդինյանի հետ

4.11.50-12.35 Արհեստական բանականություն պատասխանատու Հասմիկ Ղազարյան 

01.06 Հինգշաբթի 

1.9.00 -9.20 ընդհանուր պարապմունք

9.20-10.05 զրույց քննարկում ճամբարականներով 

10:00-10.45` Հակաբացիլ Կոմիտաս/ Մայր դպրոցի մեծ կրթական պուրակ։

11։05-11:55 Ելենա Սարգսյան 

11.55-12.35 զրույց ճամբարականներով, քննարկումներ

12.35 -12.55 ընդմիջում

12.55- ինտելեկտուալ խաղ։

02.06 Ուրբաթ

1.9.00 -9.20 ընդհանուր պարապմունք

9.20-10.05 առաջին բուժօգնություն 

10.10-10:55 համատեղ նախագիծ Սիլվա Հարությունյանի հետ

11:00-ից ինտելեկտուալ խաղ

05.06

Երկուշաբթի

9.00-9.20 ընդհանուր պարապմունք

9.30- բանգլադեշյան թափառումներ






06.06 

11.50 Թուրքական քարոզչություն պատասխանատու Հասմիկ Ղազարյան 

Monday, May 22, 2023

Սովորող սովորեցնող նախագիծ

Կաթնամթերքներում ապրող բակտերիաները

Նախագծի մասնակիցներ միջին և ավագ դպրոցի սովորողներ

Նախագծի օրը նախապես որոշում ենք ուսուցչի հետ

1․մածնից սովորողները ստանում են մանրադիտակային  չոր նշում

2․նմուշի պատրաստման ժամանակ սովորում օգտվել սպիրտայրոցից

3․ կատարեր պատրաստուկի ֆիքսում

4․ ստացած նշուշը ուսումնասիրում են մանրադիտակով

Փորձի իրականացման ընթացքում սովորողը աշխատում է սպիրտայրոցով և մանրադիտակով՝ ձեռք բերելով համապատախան հմտություններ։

Մանրէները մեր կյանքում

 




Մանրէների դերը ,մեր կյանքում՝ թերմոֆիլ մանրէներ։

Մանրէաբանությունը կենսաբանության օր օրի զարգացող ճյուղերից է, այն ավելի լայն կիրառություն է ստանում առօրյաում։Այդ իսկ պատճառով ԵՊՀ_ի կենսաբանության ֆակուլտետի մանրէաբանության ամբիոնի հետ կազմակերպելու ենք   սեմինար պարապմունքներ, որտեղ յուրաքանչյուր սովորող հնարավորություն կունենա ինքնուրույն կատարել փորձեր, ստանալ անհրաժեշտ գիտելիքներ, կատարել համապատասխան վերլուծություններ։

Համագործակցության արդյունքում ստացած գիտելիքները, հմտությունները սովորողները կբերեն դպրոց՝ սովորող-սովորեցնող նախագծով կփոխանցեն իրենց կրտսեր ընկերներին։



Նախագծի իրականացման ժամկետը՝ կհստակեցվի համատեղ քննարկման արդյունքում

Նախագծի նպատակն է
1. Ծանոթանալ մանրէների տեսակներին, կառուցվածքին
2.Դրանց կիրառման ոլորտներին
3.Կարողանալ ինքնուրույն փորձառարական նմուշներ պատրաստել, կատարել փորձ և տալ եզրակացություն

Նախագծի ընթացքը
  1. ստանալ տեսական գիտելիքներ
  2. ստանալ գործնական գիտելիքներ
  3. կարողանալ կիրառել ստացած հմտությունները՝ ինքնուրույն կատարել փորձերը
  4. աուդիո և վիդեոնյութերի պատրաստում, որոնք կտեղադրվեն  կայքում ։

Թաքնված ջրվեժ

 Ճամփորդության նկարագրություն – Ճամփորդությունը մեկօրյա է։ Այցելություն Թաքնված ջրվեժ, որը գտնվում է Տավուշի մարզում, անտառի խորքում։ Քայլարշավը սկսում ենք անմիջապես Հաղարծնի վանական համալիրի մոտից: Վանական համալիրի մոտից սկսելով՝ քայլարշավը շարունակվում է 1,5 կմ անտառային արահետներով: Արշավը տևում է մոտավորապես 1,5 – 2 ժամ՝ ներառյալ հիշյալ տարածքում ուսումնասիրելով գետը, ինչպես նաև գեղեցիկ տեսարաններով բնությունը բազմազան բուսատեսակներ,բուսատեսակների նմուշառումներ, որոնք հետազոտելու ենք կենսաբանության լաբորատորիայում ։

Այցելություն  Հաղարծնի վանական համալի՝ կառուցված 10-13-րդ դարերում, որտեղ կծանոթանանք վանքի պատմությանն ու ճարտարապետական առանձնահատկություններին:

Ըստ առասպելի, վանքի բացման և օծման արարողությունների ժամանակ մի արծիվ էր ճախրում գլխավոր եկեղեցու գմբեթի վրա, և դրանով իսկ այն հայտնի դարձավ որպես խաղացող (կամ ճախրող) արծվի վանք («հաղ» նշանակում է խաղ, իսկ «արծին» նշանակում է արծիվ): Այտեղից ել առաջացել է Հաղարծին բառը։

Երթուղին՝ – Երևան-Սևան-Դիլիջան- Հաղարծին-Թաքնված ջրվեժ-Երևան

Մեկնում՝- սեպտեմբերի 1 , 9:00- Մայր դպրոցի բակից
Վերադարձ՝ 17։00- Մայր դպրոցի բակ։

Կանգառներ՝

Կանգառ 1.- Սևանա Լիճ, (բրդուճներով ընդմիջում, հանրային լողափ)
Կանգառ 2.- Հաղարծնի վանք
Կանգառ 3.- Հաղարծին-Թաքնված ջրվեժ քայլելու ենք (3,5կմ (երկկողմանի)

Արշավի մասնակիցները պարտադիր պետք է ունենան՝

  • ուսապարկ
  • հարմարավետ կոշիկներ
  • սպորտային հարմարավետ հագուստ
  • տաք հագուստ
  • մեկ օրվա սնունդ
  • 1-2 լիտր ջուր
  • գլխարկ
  • արևային ակնոց
  • անձրևանոց

Մասնակիցներ – ավագ դպրոցի ճամբարականներ

Կազմակերչներ՝ – Անուշ Ասատրյան։

Նախահաշիվ՝ – Տրանսպորտ՝ 50000 դրամ, 3600 դրամ (յուրաքանչյուրը)

Վարորդ` 

Ակնկալվող արդյունք – Ճամփորդությունից հետո հանդես են գալու հրապարակումներով գրելով իրենց տպավորությունների մասին, ինչպես նաև նյութեր հավաքել և ճամփորդության ընթացքը պարբերաբար լուսաբանել կրթահամալիրի կայքերում՝ ավագ դպրոցի ենթակայքում ։

Հունիսյան ճամբար

 


1․Համատեղ նախագիծ Կենսաբանության ֆակուլտետում ՝ Մանրէների դերը ,մեր կյանքում՝      թերմոֆիլ մանրէներ։

 2․ Կենսաբանական փորձերի ձեռնարկ - ուղեցույցի կազմում

 3.Սովորող սովորեցնող նախագիծ

4.Թաքնված ջրվեժ ուսումնական ճամփորդություն 

5.Համագործակցելու ենք Հասմիկ Ղազարյանի, Սիլվա Հարությունյանի , Ելենա Սարգսյանի հետ։

Saturday, May 13, 2023

Բարձունքի հաղթահարում Թռչկան

 



Հանրապետության օրվան ընդառաջ ճամփորդում ենք դեպի Թռչկան

Ճամփորդության պատասխանատուներ՝ Անուշ Ասատրյան, Արշակ Մարտիրոսյան

Ճամփորդության նպատակն է՝

  • հայրենագիտություն
  • Հանրապետության օրը Թռչկանում

Մեկնում՝ 29.05, ժամը՝ 09.00 Մայր դպրոցի  բակ

Վերադարձ՝ 29.05 ժամը՝ 19.00 Մայր դպրոց:
Ճամփորդության երթուղին, ընթացքը Երևան-Ապարան-Սպիտակ- Շիրակամուտ-Թռչկանի ջրվեժ-Շիրակամուտ-Սպիտակ-Ապարան-Երևան

  • ժամանում Շիրակամուտ գյուղ,քայլք գյուղում
  • վերելք դեպի Թռչկանի ջվեժ բեռնատարով
  • քայլք գետի հունով
  • տարածքի ուսումնասիրում
  • Գետը համայնքում՝ Չիչխան գետ

Անհրաժեշտ իրեր

  • յուրաքանչյուր սովորող գալիս է իր անհատական ուսապարկով,  օրապահիկով
  • գետն անցնելու համար հարկավոր են հարմար կոշիկներ, սրբիչ
  • արևային գլխարկ

Նախահաշիվ 23 սովորողի դեպքում

  • Տրանսպորտ ՝ 60.000 դրամ
  • Բեռնատար՝ 20.000 դրամ

Ճամփորդության գումարը՝ 4000 դրամ

Monday, May 1, 2023

Սովորող սովորեցնող նախագիծ

Փորձ 1․Մարդու արյան ճնշման չափում և ցուցանիշների մեկնաբանում

Սովորողները տեղում չափելու են մասնակիցների արյան ճնշումները և բացատրելու 

  • ինչ է արյան ճնշումը
  • ինչի արդյունքում է առաջանում
  • ինչով է պայմանավորված ճնշումների տարբերությունները
  • ինչու է զարկերակներում արյան ճնշումը ամենաբարձրը
  • ինչու տարիքի մեծացման հետ որպես կանոն դիտվումէ հիպերտոնիա/ճնշման բարձրացում/
Փորձի ընթացքը

Արյան ճնշումը անոթներով ապահովվում է սրտի աշխատանքով, վերջինս ստեղծում է ճնշումների տարբերություն արյան հունի սկզբնական և վերջնական հատվածների միջև։Արյան առավելագույն ճնշում նկատվում է զարկերակներում ՝ աորտայում և թոքային ցողունիկում /փորոքներից արյան դուրս մղման պահին/, անոթահունի երկարությամբ արյան ճնշումը աստիճանաբար նվազում է, արյան ամենացածր ճնշում դիտվում է սիներակներում և թոքային երակներում, որոնցով արյունը վերադառնում է սիրտ։

Այդ նվազումը պայմանավորված է արյան հոսքին ցուցաբերվող անոթների պատերի դիմադրողականությամբ, որը կախված է անոթի տրամագծից և արյան մածուցիկությունից։Արյան ճնշման մեծությունը գրանցվում է կոտորակի ձևով, օրինակ՝ 120/70, որտեղ համարիչը առավելագույն ճնշումն է, իսկ հայտարարը՝ նվազագույն ։Արյան ճնշումը չափելու նպատակով օգտագործվում  են ճնշաչափ և ֆոնենդոսկոպ։

Ճնշաչափի բազկակալը հագցնում ենք բազկին և ռետինե տանձիկի օգնությամբ նրա մեջ մղում օդ։ֆոնենդոսկոպը տեղադրում ենք արմնկածալքում, որտեղով անցնում է բազկի զարկերակը։Երբ բազկակալում օդի ճնշումը գերազանցում է առավելագույն ճնշմանը, ֆոնենդոսկոպում  ձայն չի լսվում, դանդաղ բացում ենք փականը և դուրս թողնում բազկակալի օդը։ֆոնենդոսկոպ լսվող  առաջին ձայնը համապատասխանում է արյան առավելագույն ճնշմանը։Երբ հավասարվում են բակակալի և բազկային զարկերակի ճնշումները , ձայնը անհետանում է, դա արյան նվազագույն ճնշումն է։

Փորձ 2․ Խմորասնկերը շնչում են 

Փորձի ընթացքում սովորողները խմորասնկերի կենսագործնեության միջոցով ցույց են տալու , թե ինչպես է  գլյուկոզի ճեղքման արդյունքում առաջանում ածխաթթու գազ, այդ պրոցեսը համեմատելու են   կենդանի օրգանիզմում տեղի ունեցող  շնչառության հետ։

  1. փորձանոթ
  2. շաքարավազ
  3. ջուր
  4. խմորիչ/դրոժ/
  5. փուչիկ
  6. սպիրտայրոց
Փորձի ընթացքը՝
Ջրի մեջ լուծում ենք շաքարավազը,  մի փոքր տաքացնում կրակի վրա, ավելացնում 2 թեյի գդալ խմորիչ, փորձանոթի շայրին ամրացնում ենք փուչիկ, որոշ ժամանակ անց փորձանոթում հայտնվում են պղպջակներ և փուչիկը փչվում է։
Հետևություն ՝խմորասնկերը սնվում են ջրում լուծված շաքարավազով`ճեղքելով այլն մինչև C0
2, որը երևում է պղպջակների ձևով, հենց այդ առաջացած գազի շնորհիվ էլ փչվում է փուչիկը։

Նման ձևով ճեղքվում է կենդանի օրգանիզմի բջջիջներ ներթափանցած գլյուկոզը, որպես նյութափոխանակության  արգասիք առաջանում է ածխաթթու գազը, որն էլ մենք արտաշնչում ենք, իսկ մեր ներշնչած թթվածինը անհրաժեշտ է այդ գլյուկոզի թթվածնային ճեղքման համար/գլուկոզը նախ ենթարկվում է անթթվածնային ճեղքման, որը պակաս արդյունավետ է, այնուհետև թթվածնային, որն ապահովվում է բջջին անհրաժեշտ էներգիայով։