Wednesday, December 10, 2025

Խելացի թռչնադիտարկում․ քաղաքային բնությունը երիտասարդների աչքերով







«Ucom» ՓԲԸ-ի և «Արևորդ» ՀԿ-ի նախաձեռնությամբ մեկնարկել է նորարարական կրթական ծրագիր՝ «Խելացի թռչնադիտարկում․ քաղաքային բնությունը երիտասարդների աչքերով»:

Ծրագրի նպատակն ՝

1․Այն միավորելու է թվային տեխնոլոգիաները և բնապահպանական կրթությունը՝

նպաստելով երիտասարդների կապի ամրապնդմանը քաղաքային

կենսաբազմազանության հետ։

2․ Նորարարական տեխնոլոգիաների միջոցով խթանել երիտասարդների

հետաքրքրությունը բնության նկատմամբ,

3․ Տեղադրել խելացի կերամաններ քաղաքային տարածքներում՝ հնարավորություն տալով ուսումնասիրել թռչունների վարքագիծը և բազմազանությունը,

4․Ստեղծել հանրային կրթական միջավայր, որտեղ այցելուները կարող են ճանաչել և գնահատել քաղաքային բնություն։

 

 

Նախաձեռնության մեջ սովորողներին ներգրավելու  նպատակով՝ «Արևորդի» բնության և մշակույթի պահպանման հասարակական կազմակերպությունը Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում իրականացնելու է հանդիպում կրթահամալիրի կողմից ընտրված 10–15 սովորողների հետ։

 

Հանդիպման ընթացքում կներկայացվեն ծրագրի մանրամասները, ինչպես նաև արհեստական բանականությամբ աշխատող «Bird Buddy» խելացի կերամանների տեղադրման և կիրառման վերաբերյալ տեղեկատվությունը։

 

Հանդիպման օրը,  ժամը՝ դեկտեմբերի 12-ին՝ ժամը 14:30-ին,

Հանդիպման վայր՝ վարժարանի ընթերցասրահ

 

Հանդիպման մասնակիցներ՝

· դասավանդողներ՝ Անուշ Ասատրյան, Հասմիկ Ուզունյան

· միջին դպրոցի և վարժարանի սովորողներ։




Thursday, November 27, 2025

Նոյեմբեր ասմվա հաշվետվություն

 

1.Նախագծային աշխատանք՝
Գործնական այս աշխատանքը հնարավորություն տվեց սովորողներին ոչ միայն բացահայտել օսլայի առկայությունը բույսերում, այլև հասկանալ այն որպես էներգիայի պահեստավորման հիմնական ձև։ Փորձի ընթացքը խթանեց հետաքրքրությունը կենսաքիմիայի նկատմամբ, զարգացրեց հետազոտական հմտությունները և խորացրեց պատկերացումները սննդանյութերի կենսաբանական նշանակության մասին։

4․ Բնագիտության ֆլեշմոբի 4-րդ մակարդակի կազմում և աշխատանքների ստուգում։

Thursday, November 6, 2025

Հետազոտական աշխատանքներ 2025-2026

 1․ Մանե Բարսեղյան ՝12-րդ դասարան, Կլոնավորում ․էթիկա, ռիսկեր, հնարավորուոթյուն

2․Նանե Խաչատրյան՝12-րդ դասարան, Կյանքի առաջացումը և զարգացումը Երրի վրա

3․Անիտա Գրիգորյան՝12-րդ դասարան , Էկոլոգիական խնդիրների ազդեցությունը մարդու գենետիկ փոփոխությունների վրա

4․ Էլեոնոր Պետրոսյան`12-րդ դասարան, «Что такое аллергия и как с ней бороться» 

5․Սատթև Մանուչարյան՝11-րդ դասարան, Մարդու կենտրոնական նյարդային համակարգը 

5․Ասյա Հարությունյան ՝11-րդ դասարան, Ալցհեյմեր․ պատճառն ու ախտանիշները

6․ Նատալի Տանեսյան՝ 10--րդ դասարան,Բրիկետներ․ գեղեցկություն թե առողջական խնդիր

Monday, October 27, 2025

Հոկտեմբեր ամսվա հաշվետվթյուն

 1․ Հետազոտական աշխատանք՝

Monday, October 20, 2025

Աշնանային մանկավարժական ճամբար․ Հոկտեմբերի 20-24

 Աշնանային մանկավարժական ճամբարն Ավագ դպրոցում կկազմակերպվի բովանդակային հետևյալ ուղղություններով՝

Ճամբարի օրակարգ, ըստ օրերի

Հոկտեմբերի 20

  • 09։00-10։00՝ աշխատանք մանկավարժական խորհրդով․ հետազոտական աշխատանքի մեկնարկի խնդիրներ/ վարող՝ Աշոտ Տիգրանյան/
  • 10։00-11։30՝ Բակային աշխատանք՝ Ինժեներիայի դիմացի տարածքում ,աշխատանք գնահատման մատյաններում
  • 11։30-12։00՝ ընդմիջում
  • 12։00-13։00՝ աշխատանք մասնախմբերով, նախագծային խմբերով

Հոկտեմբերի 21

Հոկտեմբերի 22

Հոկտեմբերի 23

Thursday, October 9, 2025

9-րդ դասարանի հեռավար ուսուցման առաջադրանքների փաթեթ

Դասագրքի հղումն Է

Դեկտեմբեր ամվա առաջադրանքներ՝

Դաս 10


ԹԵՍՏ 1

1. Գենը ինչի՞ միավոր է․
ա) Քրոմոսոմի սպիտակուցային հատված
բ) Ժառանգական տեղեկատվության միավոր
գ) Միտոզի փուլ
դ) Ռիբոսոմի կառուցվածքային միավոր

2. Մարդու սոմատիկ բջիջներում որք՞ան քրոմոսոմ կա:
ա) 23
բ) 24
գ) 46
դ) 48

3. Ինչպե՞ս է կոչվում մարդու քրոմոսոմների ամբողջական հավաքը, դասավորված ըստ չափի և կառուցվածքի:
ա) Գենոմ
բ) Կարիոտիպ
գ) Գենոտիպ
դ) Ֆենոտիպ

4. Ո՞ր տեսակի քրոմոսոմներն են որոշում անձի սեռը:
ա) Սոմատիկ քրոմոսոմներ
բ) Ավտոսոմներ
գ) Սեռական քրոմոսոմներ
դ) Միտոխոնդրիալ քրոմոսոմներ

5. Գենի տարբեր ձևերը, որոնք պայմանավորում են հատկանիշների տարբեր դրսևորումներ, կոչվում են․
ա) Կարիոտիպեր
բ) Ալելներ
գ) Հոմոլոգներ
դ) Մուտագեններ


Դաս 11

Բջջի բաժամումը՝միթոզ  , քրոմոսոմի կառուցվածքը:Էջ35-37:
Լրացուցիչ աշխատանք
Պատասխանել հարցերին
1․Ինչու է կարևոր, որ միտոզի ժամանակ քրոմոսոմները ճշգրիտ բաժանվեն երկու դուստր բջիջների միջև?(Ինչ հետևանքներ կարող են լինել սխալ բաժանման դեպքում?)
2․Միտոզի ո՞ր փուլում են քրոմոսոմները դասավորվում բջջի միջին հարթությունում և ինչու է դա անհրաժեշտ։
3․Ի՞նչ դեր ունեն ցենտրիոլները (կամ ցենտրոզոմները) միտոզի ընթացքում։
4․Ինչ տարբերություն կա պրոֆազի և տելոֆազի միջև՝ ինչպես են փոխվում քրոմոսոմները այդ փուլերում։
5․Ինչո՞ւ է միտոզը համարվում բազմաբջիջ օրգանիզմների աճի և վերականգնման հիմքը։


Դաս 12
Օրգանիզմների բազմացման եղանակները՝ սեռական և անսեռ, դրանց կենսաբանական նշանակությունը, առավելությունները և թերությունները։Էջ39-41։
Բլոգներում ներկայացնել համեմատությունը՝նշելով օրինակները։
1. Ո՞ր բազմացումն է կոչվում անսեռ` բերել օրինակներ։
2․ Նկարագրել սեռական և անսեռ բազմացման առավելությունները և թերությունները։










Սեպտեմբեր
Դաս 1  
Նախակորիզավոր և կորիզավոր բջիջներ։Էջ5-8
Կենդանի օրգանիզմի բաղադրությունօրգանականանօրգանական նյութերհիդրոֆիլ և հիդրոֆոբ նյութր:Էջ 11-12։
Լրացուցիչ աշխատանք`
1. Ո՞րն է օրգանւզմի ամենափոքր միավորը։
2.Ի՞նչ օրգանական և անօրգանական նյութեր գիտեք, բերեք օրինակներր։
3. Բնութագրեք հիդրոֆիլ և հիդրոֆոբ նյութերը, բերեք օրինակներ։

Wednesday, September 24, 2025

Անկախության օրը Գեղարոտի ջրվեժում - ամփոփում

   



Արդեն ավանդույթ դարձած անկախության օրվան նվիրված ճամփորդություններով  ուղևորվեցինք Գեղարոտի ջրվեժ։ Թեև սա առաջին այցելությունը չէր, բայց յուրաքանչյուր անգամ այն ինձ ներկայացվում է յուրովի․ բացահայտում եմ նոր թաքնված հմայքներ։ Այս անգամ ջրվեժը մեզ դիմավորեց իր տեղ - տեղ սառած և ձյունախառը գեղեցկությամբ՝ կրկին հպարտ ու վեհ կեցվածքով։

Սովորողների հետ քննարկում էինք ջրվեժի յուրահատկությունները՝ փորձելով բացահայտել նարնջագույն միջավայրի գաղտնիքը։ Այդ որոնումների ընթացքը դարձավ ոչ միայն դիտարկում, այլ նաև գիտական հետաքրքրասիրության կենդանի դրսևորում։

Ճամփորդության ընթացքում աշակերտները սովորեցին համագործակցել, աջակցել միմյանց, գնահատել բնության արժեքը և ամրապնդեցին թիմային աշխատանքը։

Հատված Էլեն Շարհվերդյանի ամփոփումից

Մինչ բարձրանալը, ընթացանք ամենագնացով, որից հետո քայլեցինք մոտ 3 կմ։ Հասնելով ջրվեժին, վայելեցինք այնտեղի հիասքանչ օդն ու տեսարանը, վայելեցինք վարարող ջրի շունչը։ Եվ արդեն վերադարձին մի փոքր հանգստացանք, ճաշեցինք, զրուցեցինք և շարժվեցինք Երևան։ Այդ օրը մեզնից յուրաքանչյուրը ծանոթացավ աշխարհի 8-րդ հրաշալիքի հետ։ Մենք բոլորս հավանեցինք ճամփորդությունը մեր ընկերների, և մեր ուսուցիչների հետ։

Երբ մեզ բեռնաթափեցին, ջրվեժին հասնելու համար դեռ պետք էր բարձրանալ 2-2․5 կմ, ԵՍ շատ հեշտությամբ հաղթահարեցի այն։Պատմուը ՝ Նատալի Տագեսյանի բլոգում։

Երբ իջանք մեքենայից, արդեն պետք էր քայլել։ Արահետը քարքարոտ էր ու դժվար, բայց բոլորս միասին էինք, և ամեն մեկը փորձում էր օգնել մյուսին։ Մի պահ լռություն տիրեց, երբ առաջին անգամ լսվեց ջրվեժի խուլ շառաչը։ Մենք արագացրինք քայլերը, և շուտով բացվեց հիասքանչ տեսարանը․ բարձր ժայռից փրփրուն ջուրը գահավիժում էր ներքև։ Քամին ցողում էր դեմքներս, և թվում էր, թե անձրև է գալիս։ Հատված Մանե Բարսեղյանի ամփոփումից։


Thursday, September 18, 2025

Հետազոտական աշխատանքներ 2025-26 ուս․ տարի

 1․ Բարսեղյան Մանե  սկսել է աշխատել , բլոգի հղումն է

 2․ Նանե Խաչատրյան սկսել է աշխատել, հղումն է

 3․Հարությունյան Ասյա

 4․ Էլեոնոր Պետրոսյան 

5․ Նատալի Տագեսյան

6․Տաթև Մանուչարյան սկսել է աշխատել, ընացքը այստեղ

7․Անիտա Գրիգորյան ։

Monday, September 15, 2025

«Ճանապարհորդություն մանրէների հետ»

Գիտելիքի օրվան նվիրված նախագիծը կրում է շարունականակ բնույթ․ավագ դպրոցի սովորողները գործնական գիտելիքներ ձեռք բերելու և մանէների աշխարհը բացահայտելու նպատակով մասնակցելու են եռօրյա սեմինարին։

📍 Վայրը՝ ԵՀՊ Կենսաբանության ֆակուլտետ

📅 Օրը՝ 17 -19 սեպտեմբեր 2025 թ.

🕤 Ժամը՝ 9:30

ASM-ի Հայաստանյան դեսպանը ASM ambassador program-ի օժանդակությամբ ԵՊՀ Կենսաբանության ֆակուլտետի Կենսաքիմիայի, մանրէաբանության և կենսատեխնոլոգիայի ամբիոնում կազմակերպում է «Ճանապարհորդություն մանրէների հետ» խորագրով եռօրյա աշխատաժողով:

Մասնակիցները հնարավորություն կունենան


📖լսել հետաքրքիր դասախոսություններ ոլորտի առաջատար մասնագետներից,

🧠ծանոթանալ մանրէաբանության տարբեր ուղղություններին, 

⚗️մասնակցել լաբորատոր-գործնական աշխատանքների և «դեմ առ դեմ» հանդիպել մանրէներին,

🧪ուսումնասիրել ժամանակակից մեթոդներ և սարքավորումներ,

🎲մասնակցել ինտերակտիվ և հետաքրքրաշարժ խաղերի։


Միջոցառման ավարտին բոլոր մասնակիցները կստանան հավաստագրեր 📜 և իրենց հետ կտանեն ինչպես նոր գիտելիքներ, այնպես էլ արժեքավոր փորձ։

Մասնակիցներ՝

1․Տագեսյան Նատալի 10-րդ դասարան

2․Մնացականյան Անժելիկա 10-րդ դասարան

3․Հարությունյան Ասյա 11-րդ դասարան




Sunday, September 7, 2025

Անկախության օրը՝ Գեղարոտի ջրվեժում




Օր՝ սեպտեմբերի 21, ժամը` 08:45-ին Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու բակից 

Վերադարձը՝ 17։00- Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու բակ


Մասնակիցներ՝ ավագ  դպրոցի սովոողներ

Պատասխանատու՝ Անուշ Ասատրյան, Անահիտ Ամիրխանյան

Գեղարոտի ջրվեժ — Արագածոտնի  մարզի Գեղարոտի ջրվեժը գտնվում է Արագածի լանջին՝ Քասաղ գետի Գեղարոտ վտակի վրա, ծովի մակարդակից մոտ 3000 մետր բարձրության վրա: Գտնվում է Արագածոտնի մարզի Արագած գյուղից մոտ 11 կմ հեռավորության վրա:Գյուղից բեռնատարով բարձրանում ենք մոտ 8-9կմ, այնուհետև քայլքով բարձրանում մոտ 2-2.5կմ։ Ձմեռը սառչում է, իսկ ամռանը սառնորակ ջրերը գահավիժում են մոտ 17 մետր բարձրությունից: Շատ նման է Թռչկան ջրվեժին: 

Ծրագիր

9:00- մեկնում Մայր դպրոցի բակից

10-30-11:00- Արագած գյուղ

11:00-11:30- հանգիստ, նախաճաշ

11:30- 12:30- ճանապարհ բեռնատարով՝ 10 կմ

12:30-13:30- քայլարշավ դեպի Գեղարոտի բարձունք և ջրվեժ՝ 3կմ։

13:30-15:30- հանգիստ, լող, խաղեր

17:00-վերադարձ

Մասնակիցները պետք է իրենց հետ ունենան՝

  • արշավի համար ուսապարկ
  • մեկ օրվա սնունդ և ջուր (առնվազն 1 լիտր)
  • հարմար կոշիկներ
  • ջրակայուն, անձրևապաշտպան բաճկոն 
  • արևապաշտպան գլխարկ

Նախահաշիվ՝ Երևան-Արագած- 30.000 դրամ ,  Գասպարյան Վաղինակ , 20LL099, հեռ․ 097244446

Բեռնատար՝ 40․ 000 դրամ

Մասնակիցներ՝

Մասնակիցներ՝

  1. Սերգոյան Հրանտ+
  2. Ալեն Բաբայան-
  3. Նատալի Տագեսյան+
  4. Գայանե Բալաբանյան+
  5. Իռեն Շահրամանյան+
  6. Անժելա Հարությունյան+
  7. Յանա Գրիգորյան+
  8. Խորեն Պողոսյան+
  9. Ալեքս Շահվերդյան+
  10. Էլեն Շահվերդյան+
  11. Մերի Խաչատրյան+
  12. Արմեն Հահոբյան+
  13. Վազգեն Քամալյան
  14. Հայկ Փիլիպոսյան+
  15. Ավետ Մանվելյան
  16. Սամվել Մանուկյան+
  17. Ալեքս Պատուրյան+
  18. Մանե Բարսեղյան
  19. Սառա Թումանյան
  20. Դավիթ Խուդոյան


Thursday, September 4, 2025

Գիտելիքի օրը ԵՊՀ-ում

Գիտելիքի օրը կրթահամալիրում ստանդարտ դասապրոցեսով չի կազմակերպվում , իրականացվում են բազմաթիվ ճամփորդությունները և հետաքրքիր հանդիպումներ, ես ընտրել էի ճամփորդություն ԵՊՀ կենսաբանության ֆակուլտետ։

Այցի ընթացքում մեր խումբը ծանոթացավ տարբեր լաբորատորիաներում իրականացվող հետաքրքիր ու կարևոր աշխատանքներին։

Ամփոփումը Նանե Խաչատրյանի, ամբողջական նյութը՝ այստեղ։

Monday, September 1, 2025

7-րդ դասարանի առաջադրանքների փաթեթ


Դասագրքի հղումն է

 

Դաս 1   (8․09-12․09)

Դասարանական աշխատանք

1.Կենդանի օրգանիզմների  ընդհանուր բնութագիրը,ծագումը։ Էջ7

2.Բակտերիաների կառուցվածքը՝, բազմացումըհիվանդությունները  օգտագործումը բնության մեջ և  մարդու կյանքում Էջ 12-13։

3.Կապտականաչ ջրիմուռներերի կառուցվածքը , բազմացումը, նշանակությունը բնության մեջ և մարդու կյանքում։ Էջ 14։

 

Monday, August 25, 2025

Սեպտեմբերի 1. ճանաչողական այց ԵՊՀ կենսաբանության ֆակուլտետ


Այցի օր` 01.09, ժամ` 11.00-15.00

Մասնակիցներ`ավագ և միջին դպրոցի սովորողներ

Պատասխսնատուներ՝ Անուշ Ասատրյան, Անժելա Մովսիսյան

«Կենսաբանություն»  դասընթացի ուսուցման պրոցեսը առավել գրավիչ, հետաքրքիր և ուսուցողական դարձնելու նպատակով համագործակցում ենք տարբեր գիտական հաստատությունների հետ։  

Այցի նպատակն է`

1. ճանաչել գիտհաստատությունները

2.ծանթոանալ  ամբիոներում գործող նախագծերին, փորձերին

3.հասկանալ հաստատության կողմից  առաջարկվող հեռանկարները`որպես սովորողի մասնագիտական կոմնորոշման բաղկացուցիչ

4.ծանոթանալ կենսաբանության ոլորտում կատարված նոր հայտնագործություններին, գտնել համապատասխան տեղեկություններ համացանցից, համագործակցելով անգլերենի ընտրության խմբի սովորողների հետ , թարգմանել և պատրաստել ուսումնական նյութ

5.ծանոթանալ և մասնակցել ֆակուլտետում գործող աշխատարաններին 

Ճամփորդությունը սովորողները ամփոփում են պատումների ձևում և տեղադրում բլոգներում։


Sunday, August 24, 2025

Սեպտեմբերի 1-5 նախագծեր




9-րդ դասարան

1․«Իմ ընտանեկան գենետիկ քարտեզը»

Թեմա – Ժառանգականություն և գենետիկ հիվանդություններ

  • Նպատակ – Ուսումնասիրել ժառանգական հատկություններ՝ ընտանեկան պատմության հիման վրա

  • Ընթացք – Տեղեկատվության հավաքում, պարզ գենետիկ սխեմաների կառուցում

  • Վերջնարդյունք – Գենետիկական ծառ, տեսանյութ «իմ գենետիկ պատմությունը» թեմայով

  • Թվային գործիքներ – Google Docs, Lucidchart, Genial.ly


8-րդ դասարան

2․«Էկոհամակարգեր իմ շրջապատում»

Թեմա – Օրգանիզմ–միջավայր փոխհարաբերություններ

  • Նպատակ – Ուսումնասիրել տեղական բիոտոպ և արձանագրել նրա կենսաբազմազանությունը

  • Ընթացք – Ճամփորդություն, նմուշառում, տվյալների հավաքագրում

  • Վերջնարդյունք – Քարտեզային ներկայացում, լուսանկարներ, վերլուծություն

  • Թվային գործիքներ – Google Earth, Thinglink, Blogger


Saturday, August 23, 2025

Օգոստոսի 25-29


  • 09։00-09։45՝ մանկավարժական խորհդով քննարկումներ հետևյալ թեմաներով
    1. Սեպտեմբերի 1-5․ նախագծային շաբաթ
    2. Հետազոտական աշխատանքի կարգ, համակարգողի գործառույթներ
    3. Շուրջտայա նախագծերի ներկայացում/ներկայացնում են դասավանդողները/
    4. Ընտրությամբ դասընթացները, պահանջներ
  • 10-00-12։30՝ անհատական և խմբային աշխատանքներ, խորհրդի հավաքներում քննարկված նյութերի հիման վրա
  • 12։30՝ ընդմիջում
  • 13։00-14։00՝ մասնախմբերով, նախագծային խմբերով աշխատանք
  • 14։00-14։40՝ մասնագիտական զարգացման սեմինարներ, նախասիրությունների ակումբներ, աշխատանքային հավաքներ, անհատական աշխատանք

12-րդ դասարանի առաջադրանքների փաթեթ

 

Դասագիրքը՝  տես այստեղ

շաբաթ 1
Երկրի վրա կյանքի պայմաններըգոյության միջավայրեր:Տնային առաջադրանք
Կա արդյոք կապ գոյության միջավայրերի միջևեթե այո ապա նշեք դրանք:Ի՞նչ է ուսումնասիրում էկոլոգիանէկոլոգիական գործոններկենսածին 1., մարդածին:Գործոնների փոխազդեցությունները:
Տնային առաջադրանք .Ո՞րոնք են արդիական էկոլոգիական խնդիրները ըստ քեզ , բերել կենսածին և մարդածին գործոնների օրինակներ:Ի՞նչ է  ցույց  տալիս օպտիմումի օրենքը: